Przeszlo stuletni okres, od wybuchu powstania Chmielnickiego do ustania unii personalnej polsko-saskiej, moglby nosic w dziejach Polski nazwe wieku straconych nadziei. Rzeczpospolita polsko-litewska, ktora jeszcze w polowie XVII wieku nalezala do grona poteg w srodkowej i wschodniej Europie, spada na pozycje panstwa drugorzednego, o ktorego losach decyduja sasiedzi. Wychodza na jaw wszelkie slabosci, jakie kryly sie w ustroju Rzeczypospolitej, ktory w poprzednim wieku mogl sluzyc za wzor dla innych krajow. Najwyzszy organ panstwa - sejm - pograza sie w niemocy, zas wladza elekcyjnych krolow jest zbyt ograniczona, by dorownac dziedzicznym monarchom rzadzacym coraz bardziej absolutnie. Zalamanie gospodarcze odbija sie na stanie finansow. Powoduje to oslabienie sil militarnych w okresie, kiedy sasiednie panstwa rozbudowuja i unowoczesniaja swoje armie. W rezultacie dochodzi do glebokich dysproporcji miedzy mozliwosciami Rzeczypospolitej i otaczajacych ja mocarstw, ktore widza w niej obiekt dla swych ekspansywnych dazen.