Morze Polnocne i Baltyk to jakby polnocny odpowiednik Morza srodziemnego. Poczawszy od wczesnego sredniowiecza, oba te morza - podobnie jak Morze srodziemne po drugiej stronie Europy - zapewnialy lacznosc morska miedzy Zachodem a Wschodem. Na tym jednak analogie sie koncza. Sama geografia nie wyjasnia zjawiska, jakim byla Hanza. Zdumiewa jej dlugotrwalosc: jest nieomal fenomenem, by tak liczne, roznorodne i oddalone od siebie miasta zachowaly przez blisko piecset lat czynna solidarnosc i pozostaly wierne wspolnocie, do ktorej dobrowolnie przystapily. Obojetni na troski narodowe, a nawet, w duzym stopniu na roznice religijne, hanzeaci zywili gleboko pokojowe przekonanie, do wojny uciekajac sie jedynie w skrajnej ostatecznosci.Dzielo Philippe'a Dollingera jest klasyczna juz dzisiaj, pelna synteza dziejow Hanzy, z uwzglednieniem jej powiazan i roli w zyciu gospodarczym, politycznym i kulturalnym krajow basenu Baltyku i Morza Polnocnego. Wyroznia sie obiektywizmem i wszechstronnoscia spojrzenia.